تاریخچه مد

تاریخچه مد یکی از موضوعات جذاب و جالبی است که می تواند ذهن هر فرد مشتاق و علاقمند به مد و فشن  را کنجکاو و علاقمند به تحقیق و بررسی در این زمینه نماید.

مد و فشن

دنیای مد با تاریخچه پر فراز و نشیبش با زندگی پر مشغله امروز در هم تنیده شده است به نحوی که در هر جامعه ای شاهد حضور پررنگ اصطلاحاتی همچون فشن، مد، کوتور و… هستیم. این واژه ها ریشه و اصالت فرانسوی دارند اما با قاطعیت نمی توان تولد مد و فشن را به پاریس نسبت داد هر چند که خانه طراحی لباس برای اولین بار در پاریس افتتاح شد.

مد و فشن از جمله اتفاقات متفاوت و هیجان انگیزی است که در هر کشوری بنا به فرهنگ و شرایط زندگی و نوع نیاز افراد به پوشش های نسبتا متنوع، متمایز و چشمگیر شکل گرفت.

آیا فشن همان مد است؟

مد یا Mode یک واژه فرانسوی و به معنی البسه است و فشن یا Fashion یک واژه انگلیسی است که از نظر لغوی به معنی سبک و شیوه است. از این دو واژه اغلب برای حوزه پوشاک و طراحی به کار می روند چون از یک مفهوم مشترک برخوردار هستند.

تعریف فشن

فشن زبان غیرکلامی برای معرفی و شناساندن اشخاص و گروه های جامعه است. به عبارتی به هر گونه رفتار یا پوششی که در یک زمان یا در یک مکان متداول گردد، فشن می گوییم. فشن یعنی هر فرد می تواند از لباس، کفش، اکسسوری های مختلف، آرایش و مدل موی متفاوت استفاده کند. فشن از خلاقیت طراحان زاده می شود بدین صورت که طرح هایی را به عرصه وارد می کنند که از سوی تولیدکنندگان و برندهای مطرح جهان مورد پذیرش و استقبال قرار می گیرد. فشن از عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل تاریخی و فرهنگی تبعیت می کند.

فشن، تفکیک کننده طبقات اجتماعی

تاریخچه مد بیانگر این موضوع است که فشن در طول تاریخ و در هر بازه زمانی تأثیرگذار بوده است به نحوی که در قرون ۱۹ و ۲۰ باعث تفکیک طبقات اجتماعی شد به طور مثال طبقات مرفه جامعه با لباس های فاخر و شیک از طبقه پایین جامعه که از لباس های کهنه و کثیف برخوردار بودند، قابل تمییز بودند. همچنین فشن باعث شد که یک پوشش، امروز مناسب و مورد پذیرش اجتماع قرار بگیرد در حالی که همین پوشش چند سال قبل به عنوان یک پوشش نامناسب و نامتعارف میان مردم جا افتاده بود. این امر نشاندهنده تغییراتی است که فشن در جوامع از خود به جای می گذارد.

صنعت مد

امروزه در رسانه ها و فضای مجازی مدام با اصطلاحاتی همچون صنعت مد مواجه می شویم، صنعتی که بخش بزرگی از پوشاک، لوازم آرایشی، لوازم منزل و… را تحت سیطره خود در آورده است.

در طول سال بارها شاهد برگزاری حراجی ها و فروشگاه های تخفیف کالا بوده ایم که به علت تغییر فصل، اقلام دمده و  ذخیره شده در انبارها اقدام به فروش کالا و محصولات خود با قیمت پایین تر از قیمت بازار نموده اند.

بیشتر صنایع تحت تأثیر مد دچار تغییر و تحولاتی شده اند که از جمله آنها می توان به صنعت پوشاک اشاره کرد. در این صنعت مد به صورت فصلی و گاها به صورت هفتگی تغییر می کند.

زمانی برای گسترش صنعت مد

در تاریخچه مد اینطور آمده است که اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ زمانی برای رشد و گسترش مد و ایجاد تغییراتی متفاوت و جذاب بود.

طراح لباس کیست؟

از طراحان لباس به عنوان هنرمندان عرصه پوشاک نام برده می شود. هنرمندانی که با خلاقیت و به روز کردن ایده های خود طرح های متنوع و متفاوتی را بر روی لباس ها به نمایش می گذارند.

طرح هایی که می تواند از محیط و اجتماع و فرهنگ یک جامعه سرچشمه گرفته باشد یا گاها بیانگر یک رویداد اجتماعی یا تاریخی باشد. به عبارتی یک طراح لباس با هنرمندی تمام همه زوایا را برای خلق یک اثر ناب و منحصر به فرد در نظر می گیرد تا بهترین و جذاب ترین طرح را بر روی لباس ها ماندگار سازد.

تغییرات مد در دهه های متفاوت

دهه ۱۹۱۰

با نگاهی به تاریخچه مد خصوصا دهه ۱۹۱۰ متوجه می شویم که خانه طراحی لباس در شهر پاریس با طراحی و تولید لباس هایی همچون شلوارهای تنگ و کلاه هایی متفاوت و زیبا، لباس های مد روز را به همه فرانسه و فراتر از آن به سرتاسر جهان گسترش داد. در این دهه برای اولین بار شوی لباس برگزار شد.

دهه ۱۹۲۰

از دهه ۱۹۲۰ به عنوان دورانی طلایی مد نام برده می شود. دهه ای که در بین دو جنگ جهانی واقع شد و علی رغم حوادث جنگ و مسائل و مشکلات مردم، مد بیش از پیش وارد زندگی و پوشش افراد شد.

در این دهه تفاوت پوشش زنان و مردان تا حد زیادی دستخوش تحول شد به گونه ای که لباس زنان و مردان با طرح های شبیه به هم تولید و وارد بازار شد. پوشش های رسمی جای خود را به پوشش های غیر رسمی داد و لباس های راحت با طرح و فرم های متفاوت مورد استقبال اقشار جامعه قرار گرفت.

شلوار کوتاه گلف و پیراهن کوتاه از جمله لباس هایی بود که تقریبا افراد با هر سن و سالی از آن استفاده می کردند تا جایی که این پوشش متداول و مرسوم شد.

دهه ۱۹۳۰

دهه ۱۹۳۰ دهه ای درخشان برای صنعت مد و علی الخصوص پوشاک زنان بود. طراحان زیادی مشتاق و علاقمند به فعالیت در زمینه لباس های زنان بودند و همین موضوع باعث شکل گیری طرح های متنوع تری در لباس زنان شد. با توجه به طرح و فرم لباس ها زنان ترغیب شدند تا لاغر شدن را امری مهم و ضروری بدانند و این تغییر در جامعه به وضوح قابل مشاهده بود.

دهه ۱۹۴۰

دهه ۱۹۴۰ به عنوان یک دهه درخشان در تاریخچه مد ثبت شده است چون در این دهه طراحی لباس از پاریس تا نیویورک توسعه پیدا کرد. البته مد در کشور آلمان نیز در حال نفوذ و گسترش بود. از جمله های لباس های مطرح در این دوره می توان به لباس های ورزشی اشاره کرد.

دهه ۱۹۶۰

دهه ۱۹۶۰ با یک انقلاب بی نظیر در دنیای مد مصادف شد. اقشار جامعه مخصوصا زنان نسبت به انتخاب پوشش خود از محدودیت چندانی برخوردار نبودند و هر کس مطابق سلیقه خود لباس می پوشید.

در ادامه مقاله به توضیحاتی پیرامون اصطلاحات نو ظهور دنیای مد می پردازیم، همچنین به صنعت مد و آسیب های جبران ناپذیر آن بر پیکره محیط زیست اشاراتی خواهیم داشت.

فست فشن چیست؟

مد سریع پدیده تازه ای است که صنعت مد با آن رو به رو شده است. تغییر سریع مد و ورود مداوم مدل های جدید از لباس و استایل که باعث سرازیر شدن ثروت به تولید کنندگان لباس و کارخانه های پوشاک شده است.

البسه تولید شده فست فشن دارای کیفیت پایین و قیمت ارزان هستند به همین خاطر باعث ترویج مصرف گرایی شده اند. البته این محصولات به دلیل عدم کیفیت و عدم استانداردهای لازم در تولید، دارای آلودگی های زیست محیطی و آلودگی های شیمیایی هستند.

آیا صنعت مد تهدیدی برای محیط زیست به شمار می رود؟

شاید در وهله اول برای مخاطبان عجیب به نظر برسد اگر بگوییم که از صنعت مد به عنوان دومین آلاینده محیط زیست نام برده می شود.

چرا؟

برای تولید لباس به مزارع پنبه نیاز داریم و نگهداری از مزارع پنبه استفاده از آفت کش ها را امری منطقی جلوه می دهد. البته این تمام ماجرای تهیه لباس نیست بلکه استفاده از رنگ های شیمیایی در کارخانجات پوشاک و همچنین مواد نگهدارنده از جمله اقداماتی است که تیشه به ریشه طبیعت و محیط زیست می زند.

زیان هایی که مزارع پنبه به بار می آورند.

پنبه یکی از رایج ترین الیاف طبیعی است که در صنعت پوشاک سهم زیادی را به خود اختصاص داده است. مزارع پنبه علاوه بر اینکه به حجم بالایی از آفت کش ها نیاز دارند به آب مصرفی زیادی نیازمند هستند تا به ثمر بنشینند.  

آیا الیاف مصنوعی می توانند جایگزین الیاف طبیعی باشند؟

بهتر است جواب این سوال را با معرفی یکی از پر مصرف ترین الیاف مصنوعی در صنعت پوشاک به نام ویسکوز، آغاز کنیم.

مشهورترین برندهای جهان از این الیاف مصنوعی بیشترین استفاده را در تولید پوشاک می برند. البته بیشترین مقدار ویسکوز در جهان در کشورهایی همچون چین، اندونزی و هند تولید می شود. موادی که برای ساخت ویسکوز مورد استفاده قرار می گیرد غالبا شیمیایی هستند و می توانند به عنوان آلاینده های خطرناک وارد محیط زیست شوند.

در نتیجه تولید الیاف مصنوعی نیز نیاز به نظارت و بازرسی دارد تا تولیدکنندگان فعال در این زمینه را مجاب سازند که سلامت محیط زیست را در برنامه های تولیدی خود قرار دهند تا جان انسان ها و همچنین محیط زیست بیشتر از این در معرض آلاینده های مضر و خطرناک قرار نگیرد.

آیا تا به حال به این فکر کرده اید که سرنوشت لباس های بلامصرف، کهنه و غیرقابل استفاده چه می شود؟

گورستان های زباله به محلی برای انباشته شدن لباس های دور ریختنی تبدیل شده اند. لباس هایی که با نام مد روز خریداری می شوند و بعد از مدتی کوتاه به عنوان لباس های غیر ضروری و خارج از مد در کمدها تلنبار می شوند. لباس هایی که بعد از چند بار پوشیدن برایمان آن جذابیت اولیه را ندارند و به اصطلاح عامیانه دیگر مد روز نیست را جزو دور ریختنی ها به حساب می آوریم. همه این موارد را صنعت مد برایمان امری عادی و کاملا منطقی جلوه داده است.

مد پایدار

مد پایدار با شعار دوستدار طبیعت بودن متولد شد تا با شیوه خاصی از طراحی به تعهدات خود در مقابل محیط زیست و جامعه بشری پایبند باشد. در این روش هدف تولید و عرضه محصولاتی است که از سازگاری نسبتا خوبی با محیط زیست برخوردار هستند و اثرات زیانبار آلاینده ها را به حداقل می رسانند.

ایجاد مد سازگار با محیط زیست، اجتماع و فرهنگ در سر لوحه فعالیت های طرفداران مد پایدار قرار دارد.